«Αν σου μιλώ με παραμύθια είναι γιατί τ’ ακούς γλυκύτερα.» Γ. Σεφέρης

Δευτέρα 8 Απριλίου 2013

Η διαφορά μύθου και παραμυθιού μέσα από τα μάτια των παιδιών


Τα βιβλία με τα οποία ασχοληθήκαμε

Για μεγάλο χρονικό διάστημα ασχοληθήκαμε με τους μύθους του Αισώπου. Τα παιδιά από μόνα τους κατέληξαν στο συμπέρασμα πως μύθος και το παραμύθι δεν είναι δυο ταυτόσημες έννοιες.
    Είναι γνωστό ότι οι μύθοι αποτελούν την προσπάθεια του ανθρώπου να ερμηνεύσει τον κόσμο, είναι στενά συνδεδεμένοι με την ιστορία ενός λαού ,ενώ παράλληλα έχουν διδακτικό χαρακτήρα. 
Τα παιδιά εβγαλαν τα εξής  συμπεράσματα:
  • Οι μύθοι είναι μικρές ιστορίες.
  • Οι πρωταγωνιστές των μύθων είναι αρκετές φορές ζώα.
  • Τα παραμύθια είναι μεγάλα.
  • Στο τέλος των μύθων υπάρχει πάντοτε ένα δίδαγμα (συμπέρασμα), δηλαδή ο μύθος θέλει κάτι να μας διδάξει.
  • Το τέλος των μύθων τις περισσότερες φορές είναι δυσάρεστο.
  • Το τέλος των παραμυθιών είναι ευχάριστο.
  • Ο πρωταγωνιστής στα παραμύθια αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα που στο τέλος λύνεται.

Τρίτη 2 Απριλίου 2013

Χρόνια πολλά κ. Άντερσεν...Χρόνια πολλά παιδικό βιβλίο!

Σήμερα είναι μια μεγάλη γιορτή. 2 Απριλίου ,παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου.
 Γιορτάζεται κάθε χρόνο την ημέρα που γεννήθηκε ο μεγάλος Δανός παραμυθάς Χάνς Κρίστιαν Άντερσεν. Καθιερώθηκε από την Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για την Νεότητα το 1966..
 
Κάποτε μια μητέρα ρώτησε τον μεγάλο Αϊνστάιν  τι θα έπρεπε να διαβάζει ο γιος της για να γίνει  μεγάλος επιστήμονας
« Παραμύθια » είπε…
Ξαναρώτησε η μητέρα: « Ωραία, κι έπειτα ; »
« Κι άλλα παραμύθια » ήταν η απάντηση
« Και μετά απ  αυτά; » ξαναρώτησε η μητέρα…
« Ακόμα κι άλλα παραμύθια» της απάντησε …
 
Κι επειδή η μέρα το θέλει , μια ιστορία που από μόνη της είναι ένα παραμύθι !
Μια φορά κι έναν καιρό πριν πολλά πολλά χρόνια το 1805 συγκεκριμένα, σε μια μικρή πόλη της Δανίας, την Οντένσε, γεννιέται ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν , γιός ενός φτωχού τσαγκάρη και μιας πλύστρας. Είναι ένα πολύ μικρό αγόρι , αδύναμο και καχεκτικό με πολλή φαντασία και ταλέντο στην ποίηση, στο θέατρο και στη δημιουργία ιστοριών. Σε ηλικία 7 χρονών βλέπει την πρώτη θεατρική του παράσταση κι αποφασίζει πως όνειρο της ζωής του είναι να γίνει ηθοποιός. Μένει ορφανός στα 11 του χρόνια και κάνει χίλιες δυο δουλειές για να επιβιώσει. Το όνειρο του μένει ανεκπλήρωτο ωστόσο συνεχίζει να ελπίζει και να δημιουργεί με την φαντασία του ιστορίες που παίζει με κούκλες σε ένα  μικρό κουκλοθέατρο που έχει κατασκευάσει  ο ίδιος για να ξεφεύγει από την μοναξιά του. Με πολλές δυσκολίες καταφέρνει να τελειώσει το Γυμνάσιο στα 23 του χρόνια, λένε με βοήθεια πολλών επιφανών ανδρών της εποχής ανάμεσά τους κι ο ίδιος ο βασιλιάς της Δανίας Φρειδερίκος ο 6ος . Βρισκόμαστε στα 1828 και ο Χανς καταφέρνει να πετύχει τις εξετάσεις και να γίνει δεκτός στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Δεν ολοκληρώνει ποτέ τις σπουδές του  ωστόσο αρχίζει  να γίνεται γνωστός. Ένα από τα έργα που γράφει παρουσιάζεται στο Βασιλικό Θέατρο . Αν και γράφει συνεχώς από το 1822 μόνο στα 1835 καταφέρνει να γράψει το πρώτο του ολοκληρωμένο βιβλίο για παιδιά. Οι ιστορίες του δημιουργούν ταραχή στους λογοτεχνικούς κύκλους .Όπως  λένε οι κριτικοί, « ένα νέο αστέρι γεννιέται». Τα παιδιά αρχίζουν να το αγαπούν .Πιστεύουν πως είναι  ένας άγγελος που γράφει ωραίες ιστορίες . Πολλά τα παραμύθια που έχει γράψει :« Η μικρή γοργόνα»,  « οι μαγικές γαλότσες», « Το ασχημόπαπο που έγινε κύκνος», « τα καινούργια ρούχα του Αυτοκράτορα», « Το κοριτσάκι με τα σπίρτα», « Η βασίλισσα του χιονιού», « Η μαγική κασέλα», « Τα κόκκινα παπούτσια », « Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι», « Η τοσοδούλα » , « Ο γιός του μπαλωματή», « Το μικρό χριστουγεννιάτικο έλατο», « Ο καπνοκαθαριστής  και η βοσκοπούλα »,  « Ο μολυβένιος στρατιώτης», « οι αγριόκυκνοι» και τόσα άλλα . Του αρέσουν πολύ τα ταξίδια και γράφει αρκετή ταξιδιωτική λογοτεχνία. Στις 15 Μαρτίου  1841ανεβαίνει στο ατμόπλοιο « Λεωνίδας » και στις 19 του ίδιου μήνα   καταφέρνει να έρθει στην Ελλάδα. Ενθουσιασμένος  γράφει στο ημερολόγιό του :
«Πέρα απ τη φωτεινή γαλάζια θάλασσα με χαιρετά η Ελλάδα. Αγνάντια από τα μάτια μου ο Μοριάς με το χιονόσκεπο βουνό να στράφτει στις  λιαχτίδες, και το δελφίνι που πετά και χαίρεται το κύμα».   Με μια άμαξα κυκλοφορεί στην Αθήνα , στο Θησείο , στο Φάληρο, στον Κολωνό. Ανεβαίνει στην Ακρόπολη στις 2 Απριλίου του 1841 και γιορτάζει εκεί τα γενέθλια του κλείνοντας τα 36 του χρόνια . Μαγεύεται από τον Παρθενώνα  και τον επισκέπτεται  αρκετές φορές .
Το 1867 η πόλη του η Οντένσε του χαρίζει το « κλειδί της πόλης ». Συνεχίζει να γράφει και να εκδίδει τα βιβλία του αντλώντας τα θέματα του από τον χαρακτήρα το αιώνιου παιδιού , από μύθους , θρύλους και μπαλάντες της χώρας του. Τον πόνο και την αποτυχία την διαδέχεται στα παραμύθια του η γενναιοδωρία και η ελπίδα στη δικαιοσύνη.
Ένα ακόμα ατύχημα στη ζωή του σε μεγαλύτερη ηλικία πια  σημαίνει και το τέλος του. Ενώ κοιμάται πέφτει από το κρεβάτι του και τραυματίζεται σοβαρά . Περνούν τρία ολόκληρα χρόνια που δεν καταφέρνει να αναρρώσει και φεύγει από την ζωή στα 1875 έχοντας ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας του , τον χώρο και τον χρόνο. Το όνομά του θα ταυτιστεί  με τα παραμύθια. Μέσα από αυτά ψιθυρίζει ένα μήνυμα στα παιδιά :
« Αν έχεις ένα όνειρο , μπορείς να γράψεις για τον εαυτό σου μια μαγευτική ιστορία !»
Κι έζησε αυτός στον χρόνο …κι εμείς καλύτερα !!!
Αναμφισβήτητα υπάρχουν χιλιάδες βιβλία που έχουν γραφτεί για παιδιά. Ωστόσο ανάμεσα τους υπάρχουν και αρκετά που είναι ακατάλληλα .Το δικαίωμα  της επιλογής είναι αυτό που τα ξεχωρίζει . Η διαχρονικότητά τους, η ιστορία τους, τα μηνύματα που περιέχουν αλλά και η απόλαυση που νοιώθει ένας μικρός αναγνώστης διαβάζοντας  ένα παιδικό βιβλίο . Κι όσο κι αν φαίνεται παράξενο υπάρχουν  δικαιώματα που έχουν τα παιδιά στη σχέση τους με τα βιβλία και μια μέρα σαν κι αυτή είναι η καλύτερη να τα θυμηθούμε. Μια λίστα δικαιωμάτων που ανήκει σε έναν  από τους πολυγραφότατους συγγραφείς της παιδικής λογοτεχνίας τον Βαγγέλη Ηλιόπουλο :
Κάθε παιδί είναι ένας μικρός αναγνώστης που έχει δικαίωμα:
1. Να έχει πρόσβαση σε βιβλία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία.
2. Να έχει γύρω του βιβλία πριν ακόμα μάθει να διαβάζει και να μεγαλώνει με αυτά.
3. Να διαβάζει όσες φορές θέλει τα δικά του βιβλία,  και να τα παίρνει μαζί του όπου θέλει,
όπως κάνει με τα παιχνίδια του.
4. Να έχει βιβλία όλων των ειδών, που έχουν όλες  τις απόψεις, και σε αυτά να αναζητά την αλήθεια.
5. Να έχει τα εφόδια να επιλέγει τα βιβλία που διαβάζει, να μπορεί να τα κρίνει, να τα αξιολογεί, χωρίς να τον εξαναγκάζει κανείς να διαβάσει κάποιο που δεν θέλει.
6. Να μεταφέρεται μέσα από τα βιβλία σε όποιον τόπο και σε όποια εποχή θέλει: στο παρελθόν, στο παρόν ή στο μέλλον.
7. Να συζητά με τους γονείς, τους δασκάλους και τους φίλους του για τα βιβλία του, και να τα διαβάζει δυνατά σε όποιον θέλει.
8. Να έχει βιβλία με εικόνες που του αρέσουν και τον ταξιδεύουν πέρα από το κείμενο.
9. Ν’ απολαμβάνει το βιβλίο του σ’ έναν χώρο χωρίς τηλεόραση ή οποιοδήποτε άλλο μέσο
τού αποσπά την προσοχή.
10. Να παίζει με τους ήρωες των βιβλίων, να φτιάχνει με τη φαντασία του νέες περιπέτειες τους, να γράφει τα δικά του βιβλία.
Χρόνια πολλά παιδικό βιβλίο,  Χρόνια πολλά μικροί αναγνώστες !!!
Ελένη Μπετεινάκη
Δημοσιεύτηκε στις 2/4/2013 στο cretalive.gr : http://www.cretalive.gr/culture/view/pagkosmia-mera-paidikou-bibliou-pes-to-me-ena-paramuthi/73535

Το δέντρο που έδινε

  2 Απριλίου: 
Παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου σήμερα και η τάξη μας την αφιέρωσε σε ένα πολύ τρυφερό βιβλίο. Ένα βιβλίο που υμνεί την αξία της παραγματικής αγάπης: "Το δέντρο που έδινε"
Διαβάσαμε το βιβλίο και παρακολουθήσαμε το βίντεο, στη συνέχεια τα παιδιά έκαναν μια πολύ όμορφη παρουσίαση-δραματοποίηση. 
Πήραν μέρος η αφηγήτρια, το δέντρο, το αγόρι και το κορίτσι.

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια μηλιά και αγαπούσε ένα αγοράκι.
Και κάθε μέρα το αγόρι θα ερχόταν και θα μάζευε τα φύλλα του και θα έφτιαχνε στέμματα παίζοντας τον βασιλιά του δάσους.


Σκαρφάλωνε στον κορμό του και τραμπαλιζόταν στα κλαδιά του και έτρωγε τα μήλα του.

Και έπαιζαν κρυφτό.
Κι όταν κουραζόταν το αγόρι πλάγιαζε στη σκιά του δέντρου.


Και το αγόρι αγαπούσε το δέντρο πάρα πολύ.


Και το δέντρο ήταν ευτυχισμένο.
Μα ο χρόνος περνούσε.
Και το αγόρι μεγάλωσε.


Και το δέντρο έμενε συχνά μόνο του.
Τότε μια μέρα το αγόρι ήρθε στο δέντρο και το δέντρο είπε «έλα, Αγόρι, έλα και σκαρφάλωσε στον κορμό μου, κάνε κούνια στα κλαδιά μου και φάε τα μήλα μου και παίξε στον ίσκιο μου και γίνε ευτυχισμένο.»
«Είμαι πολύ μεγάλο για να σκαρφαλώνω και να παίζω», απάντησε το αγόρι.
«Θέλω να αγοράζω πράγματα και να περνάω καλά. Θα ήθελα κάποια χρήματα. Μπορείς να μου δώσεις μερικά;»
«Λυπάμαι», είπε το δέντρο, «αλλά δεν έχω χρήματα. Μόνο φύλλα και μήλα έχω. Πάρε τα μήλα μου, Αγόρι, και πούλησέ τα στην πόλη. Έτσι θα κερδίσεις χρήματα και θα είσαι ευτυχισμένο.»



Και το αγόρι σκαρφάλωσε στο δέντρο και αφού μάζεψε τα μήλα του τα πήρε μαζί του.

Και το δέντρο ήταν ευτυχισμένο. Αλλά το αγόρι έμεινε μακριά από το δέντρο για πολύ καιρό…και το δέντρο ήταν δυστυχισμένο.
Και τότε, μια μέρα, το αγόρι ήρθε πάλι πίσω και το δέντρο τραντάχτηκε από τη χαρά του και είπε: «έλα, Αγόρι, σκαρφάλωσε στον κορμό μου και τραμπαλίσου στα κλαδιά μου και γίνε ευτυχισμένο.»

«Έχω πολλές δουλειές για να σκαρφαλώνω σε δέντρα», είπε το αγόρι.
«Θέλω ένα σπίτι για να με ζεσταίνει», είπε.
«Θέλω μια γυναίκα και θέλω και παιδιά, γι” αυτό χρειάζομαι ένα σπίτι. Μπορείς εσύ να μου δώσεις ένα σπίτι;»
«Δεν έχω σπίτι να σου δώσω», απάντησε το δέντρο.
«Το δάσος είναι το σπίτι μου, αλλά μπορείς να κόψεις τα κλαδιά μου και να χτίσεις ένα σπίτι. Τότε θα είσαι ευτυχισμένος.»

Και έτσι το αγόρι έκοψε τα κλαδιά του δέντρου και τα πήρε μαζί του για να χτίσει το σπίτι του.
Και το δέντρο ήταν ευτυχισμένο.

Αλλά το αγόρι έλειψε για πολύ καιρό. Και όταν επέστρεψε, το δέντρο ήταν τόσο ευτυχισμένο που μόλις που μπορούσε να μιλήσει.
«Έλα, Αγόρι, έλα και παίξε.»
«Είμαι πολύ γέρος και θλιμμένος για να παίξω», είπε το αγόρι. «Θέλω μια βάρκα που να με πάει κάπου πολύ μακριά. Μπορείς να μου δώσεις μια βάρκα;»
«Κόψε τον κορμό μου και φτιάξε μια βάρκα» είπε το δέντρο. «Τότε θα μπορέσεις να ταξιδέψεις και να είσαι ευτυχισμένο.»



Τότε το αγόρι έκοψε τον κορμό του δέντρου και έφτιαξε μια βάρκα και ταξίδεψε μακριά.


Και το δέντρο ήταν ευτυχισμένο … αλλά όχι αληθινά.
Μετά από πολύ καιρό το αγόρι ξαναγύρισε.


«Λυπάμαι, Αγόρι, αλλά δεν έχω πια τίποτα να σου δώσω. Τα μήλα μου τέλειωσαν.»
«Τα δόντια μου είναι πολύ αδύναμα πια για μήλα», απάντησε το αγόρι.
«Τα κλαδιά μου κόπηκαν. Δε μπορείς να κάνεις κούνια σ' αυτά», είπε το δέντρο.
«Είμαι πολύ γέρος πια για να κάνω κούνια», είπε το αγόρι.
«Ο κορμός μου κόπηκε», είπε το δέντρο, «δε μπορείς να σκαρφαλώσεις»
«Είμαι πολύ κουρασμένος για να σκαρφαλώνω» , είπε το αγόρι.
«Λυπάμαι», απάντησε το δέντρο, «μακάρι να μπορούσα να σου δώσω κάτι. Αλλά δε μου έχει μείνει πια τίποτα. Είμαι μόνο ένα γερασμένο κούτσουρο. Λυπάμαι…»
«Δε χρειάζομαι πολλά πια», είπε το αγόρι, «μόνο ένα ήσυχο μέρος να καθίσω και να ξεκουραστώ. Είμαι πολύ κουρασμένος.»


 
«Τότε» είπε το δέντρο ισιώνοντας όσο μπορούσε τον κορμό του, «ένα παλιό κούτσουρο είναι ένα καλό μέρος να καθίσεις και να ξεκουραστείς. Έλα, Αγόρι, κάθισε. Κάθισε και ξεκουράσου.»


Και το αγόρι κάθισε και ξεκουράστηκε.

Και το δέντρο ήταν ευτυχισμένο.


Τέλος 

Shel Silverstein (1930 – 1999)

Το ίδιο ενδιαφέρον έδειξαν τα παιδιά και για το βίντεο:




2 Απριλίου :Παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου

Ένα ποίημα για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου  

 
clip_image002

Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου, την ημέρα που γεννήθηκε ο μεγάλος Δανός παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Την καθιέρωσε η Διεθνής Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (International Board on Books for Young People- IBBY) το 1966. Από τότε, κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης αυτής ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα, που διανέμονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης, και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της παιδικής λογοτεχνίας.
Για το 2013 το μήνυμα έγραψε η πολυβραβευμένη αμερικανίδα συγγραφέας παιδικής Λογοτεχνίας Pat Mora, και την αφίσα φιλοτέχνησε ο επίσης πολυβραβευμένος αφροαμερικανός συγγραφέας, μουσικός και εικονογράφος Ashley Bryan. Το μήνυμα μεταφράστηκε στα ελληνικά από το Ελληνικό τμήμα της ΙΒΒΥ/Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και τυπώθηκε από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
TO MΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΟΤΗΤΑ (ΙΒΒΥ) ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ «BIBΛΙΟΧΑΡΑ» Σ ́ ΟΛΗ ΤΗ ΓΗ [Pat Mora (HΠΑ)]
Διαβάζουμε, εγώ κι εσύ.
Τα γράμματα γίνονται λέξεις
κι οι λέξεις έπειτα, όλες μαζί,
γίνονται βιβλία να διαλέξεις.
Άκου πώς ψιθυρίζουν!
Ποτάμια στις σελίδες κελαρύζουν,
αρκούδες τραγουδούν,
όταν το φεγγάρι αντικρίζουν.
Μπαίνουμε σε κάστρα φοβερά.
Δέντρα σκαρφαλώνουν ως τα σύννεφα.
Γενναία κορίτσια πετούν θαρρετά,
αγόρια ψαρεύουν άστρα λαμπερά.
Εσύ κι εγώ διαβάζουμε μαζί,
«βιβλιοχαρά» σ’ όλη τη γη.
Μτφρ.: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου

Πηγή:  http://www.infokids.gr